Solunum yetmezliği, solunum sistemindeki ventilasyon olarak bilinen gaz değişimindeki yetersizliktir. Bu durum bir hastalık değil, bir sendrom olarak değerlendirilmelidir. Solunum yetmezliğinde, arteriyel oksijen düzeyi korunamaz. Bu da hipoksemiye ve arteriyel karbondioksit seviyesinde yükselmeye yol açar. Solunum sistemi, metabolizmanın ihtiyaç duyduğu oksijeni sağlarken, metabolik atık olan karbondioksiti de uzaklaştırır. Ayrıca, diğer sistemlerin de koordine çalışmasını sağlar. Solunum sisteminde yaşanan bir aksaklık, solunum yetmezliğine sebep olabilir.

Solunum sistemi ile ortak çalışan üç temel mekanizma vardır. Bunlardan ilki ventilasyondur. Ventilasyon, havayı alveollere ulaştırarak kana karışmasını sağlar. İkinci mekanizma difüzyondur. Bu, gazların alveoller ve kapiller arasındaki hareketidir. Üçüncü mekanizma ise dolaşım sistemidir; bu sistem oksijenin gaz değişiminin olduğu bölümlerde tüketilmesi gereken diğer hücre ve bölümlere ulaşmasını sağlar. Bu sistemler arasında, solunum sisteminin çalışmasını sağlayan ventilasyon en önemlisidir.

Akut Solunum Yetmezliği: Birkaç saat ya da dakika içinde oluşur.

Kronik Solunum Yetmezliği: Sinsidir. Belirti vermeden ilerleyen bu sendrom, birkaç gün içinde ortaya çıkar.

Kronik Solunum Yetmezliğinde Akut Solunum Yetmezliği: Kronik solunum yetmezliği şikâyeti yaşayan kişilerde enfeksiyon ve emboli gibi şikâyetler ani solunum kötüleşmesine neden olabilir.

Solunum konusunda şikâyetler oluştuğunda, öncelikli olarak göğüs hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. Uzman, hastada yaptığı fiziki muayene ve hastanın şikâyetlerini göz önüne alarak ve bazı tetkikler sonucunda hastalığa teşhis koyar.

Akciğer grafisi, akciğer kan gazlarının analizi, tam kan sayımı, balgam ve kan kültürü, idrar analizi, solunum fonksiyonu testi ve bilgisayarlı tomografi gibi tetkikler hastalığın teşhisinde önemlidir.

Bu sendromun tedavisi hastane ortamında, acil serviste ve yatırılarak gerçekleştirilir. Yoğun solunum rahatsızlığı yaşayan hastalarda, muayene sonrası tedaviye karar verilene kadar oksijen tedavisi uygulanır. Tedavide, yeterli hava yolu açıklığı ve doku oksijenasyonu sağlanmaktadır. Semptomları gidermek için altta yatan sebep aranır. Ayrıca, ek olarak antibiyotik, antikoagülan, steroid veya diüretik tedavilerle desteklenmektedir.

Ek olarak, solunum yetmezliğinin önlenmesi ve yönetimi için hastaların sigara içmemesi, düzenli egzersiz yapması ve sağlıklı beslenmesi önerilmektedir. Kronik hastalıkların kontrol altında tutulması ve düzenli sağlık kontrollerinin yapılması da önemlidir.