Alt solunum yolu enfeksiyonları, sık karşılaşılan ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilen hastalıklardır. Bu enfeksiyonlar, çeşitli hastalıkların belirtisi olarak ortaya çıkabilir ve genellikle pnömoni, bronşit ve bronşiolit olarak sınıflandırılır. Detaylı bir şekilde araştırılarak tanı konulması gereken bu hastalıklar, farklı yaş gruplarını etkileyebilir.

Pnömoni, akciğerlerde oluşan bir enfeksiyon hastalığıdır. Bakteri, virüs, mantar ve parazitler nedeniyle ortaya çıkan bu klinik tablo, her yaş grubunda görülebilir ve üst solunum yolu enfeksiyonları nedeniyle de gelişebilir. Hastalığa neden olan etken genellikle çok sayıda virüstür ve farklı hastalıklar pnömoniye yol açabilir. Kız çocuklara nazaran erkek çocuklarda daha sık görülür. Kış ve ilkbahar aylarında daha yaygın olan bu hastalık bulaşıcı özellik taşır.

Pnömoni belirtileri arasında yüzde kızarıklık, balgam, siyanoz, dispne, enfeksiyon gelişen bölgede ağrı, kırgınlık, yorgunluk, yüksek ateş ve titreme yer alır. Tanısında akciğer grafisi, tam kan tetkikleri, idrar testleri, balgam kültürü ve kan kültürü gibi tetkikler yapılır. Bu testler doğrultusunda tanı konulabilir. Hastalığın tedavisinde doktor tarafından uygun görülen antibiyotik tedavisine başlanır. Ayrıca, semptomlara yönelik tedavi de gerçekleştirilir. Bu sayede hastanın solunumu rahatlatılır, ateş düşürülür ve öksürük kontrol altına alınır. Hastanın yeterli beslenebilmesi için sıvı gıdalara ağırlık verilmesi ve bol sıvı tüketmesi önerilir. Tam bir iyileşme için dinlenme şarttır. Hastanın sigara içmemesi ve sigara içilen ortamlardan uzak durması gerekir. Bulaşıcı bir hastalık olduğu için çok dikkatli olunmalıdır.

Bronşit, akciğerlerden dışarı hava taşıyan tüplerin zarında oluşan iltihaplanma nedeniyle ortaya çıkar. Akut ve kronik olmak üzere iki farklı türü vardır. Akut bronşit, soğuk algınlığı ya da solunum yoluyla alakalı enfeksiyonlar nedeniyle gelişebilir ve daha çok kış aylarında görülür. Kronik bronşit, özellikle sigara içen kişilerde görülen bir sağlık sorunudur. Kronik ya da akut bronşitin belirtileri neredeyse aynıdır. Bronşit belirtileri arasında öksürük, hırıltılı solunum, halsizlik, ateş, titreme, göğüs rahatsızlığı ve göğüs ağrısı yer alır.

Şiddetli ve üç haftadan uzun süren öksürük varsa ve bu öksürük gece artıyorsa, öksürükle beraber ateş varsa ve balgam rengi yeşilse, nefes darlığı ve hırıltılı solunum yaşanıyorsa mutlaka doktora başvurulmalıdır. Şikayetler doğrultusunda doktora başvurulduğunda, doktor gerekli tetkikleri yaparak hastalığın tanısını kolaylıkla koyabilir. Akut bronşit tedavisinde antibiyotik kullanımı genellikle fayda sağlamaz. Ancak kronik akciğer problemi varsa antibiyotik tedavisine ihtiyaç duyulabilir. Kas ağrıları, ateş ve öksürük için gerekli ilaçlar reçete edilir. Hastalık süresince bol sıvı tüketmeye özen gösterilmesi önerilir. Kronik bronşit tedavisinde ise iltihabı azaltan ilaçlar reçete edilir. Tedavi için kullanılacak ilaçlar ve takip edilen yol hastadan hastaya farklılık gösterebilir.

Bronşiolit, daha çok kış aylarına özgü bir alt solunum yolu hastalığıdır ve özellikle 2-24 aylık bebeklerde sıkça karşılaşılır. Aniden başlayan ve hızlı seyreden bir hastalıktır. Enfeksiyona neden olan etken genellikle RSV adlı bir virüstür. Hastalık, soğuk algınlığı ile benzer belirtiler gösterir. Düzenli bir bakımla evde kolaylıkla tedavi edilebilir. Fakat çok küçük bebeklerde yaşanan nefes darlığı veya beslenme bozukluğu gibi şikayetlerde hastane ortamında tedavi gerekebilir. Uykuya dalmada güçlük, hırıltılı solunum, burun akıntısı ve nefes almada zorluk gibi belirtilere yol açar. Tedavisinde ağrı kesici ve ateş düşürücü ilaçlar kullanılır. Beraberinde nefes açıcı ilaçlar da reçete edilebilir.

Alt solunum yolu enfeksiyonları nedeniyle gelişen hastalıklar, virüsler nedeniyle salgın şeklinde ortaya çıkabilir. Bu nedenle öncelikli olarak hijyene çok dikkat edilmelidir. El ve ayak temizliği mümkün olduğunca sıkça tekrarlanmalıdır. Temiz hava solunumu hastalığın tedavisinde oldukça önemlidir. Hastanın bulunduğu ortamın sıkça havalandırılması gerekir.