Solunum sistemi anatomisi, solunum yolu ve akciğerlerden meydana gelmektedir. Solunum yollarının muhtevasında ise burun boşlukları, farenks, trakea, bronşlar, bronşiyoller ve alveolleri bulunmaktadır. Solunum fiziksel olay olup, bireyin hayatı amaçlı gereken oksijeni olanağı sağlar. Bu sebeple soluk alma ve yaşamda kalma eş bağlamda algılanır.
Temel fonksiyonu dokulara oksijen sağlamak ve dokularda meydana gelen karbondioksidi alıp dışarı atmaktır.
Solunum sistemi organları
Burun: Havanın vücuda öncelikli giriş yolu burundur. Burun boşluklarının içerisi mukoz tek membran ile kaplı bulunmaktadır. Burun boşluklarının içinde konka adı verilen üç çıkıntı bulunmaktadır. Burun mukozası kan damarları bakımından zengindir ve üzerinde minik tüyler bulunmaktadır. Vücuda giren hava bu yollardan geçerken kan damarlarının sağladığı ısı ve nem ile ısınmakta ve nemlenmektedir. Bunun dışarısında hava içerisindeki başka maddeler minik tüyler açısından tutulmaktadır. Bu sebeple burun yöntemiyle soluk alınması, ağız yöntemiyle alınmasından daha faydalıdır.
Farenks (Boğaz): Burun boşluğu ve ağzın arkasındaki özefagus ve trakeanın üst kısmındaki bölümdür. Boğaz 3 bölümden meydana gelmektedir.
Nazofarenks (Geniz): Burnun anında arkasında bulunmaktadır.
Orofarenks: Ağzın anında arkasında bulunmaktadır.
Larengeal farenks: Farenksin anında altında bulunup biri geride özafagusa ve diğeri de önde trakeaya giden 2 açıklığı var olmaktadır.
Larenks (Gırtlak): Trakeanın üzerinde farenksin altında bulunan larenks üzerinde ses telleri var olan bölümdür. Ses plikalarının arasındaki boşluğa glottis adı verilir. Glotisin üzerinde ve dilin arkasında epiglotis adı verilen yaprak biçiminde tek çıkıntı bulunmaktadır. Bu çıkıntı lokmaları yutma esnasında glottisi kapar ve lokmanın trakeaya girmesini önlemektedir. Larenks mukozası minik tüylerle kaplı haldedir. Bu tüyler soluk alırken giren toz ve başka maddeleri süzmektedir. Öksürme ve aksırma ile bu başka maddeler dışarı atılmaktadır.
Trakea (Soluk borusu): Trakea larenksten daha sonra gelen soluk yönteminin tek parçası olarak bilinmektedir. Dördüncü ve beşinci torasik vertebra hizasında sol ve sağ dallara yönelik ayrılmaktadır. Trakeanın bu bölünme mahalline bifurkasyon trakea adı verilmektedir. Bifurkasyon yerinde 2 temel bronşu birbirinden ayıran çıkıntıya karina adı verilmektedir. Trakeanın ön yüzünde C harfi şekilli kıkırdaklar arka yüzünde ise fibroelastik bağlantı dokusu ve adaleler bulunmaktadır. Kıkırdaklar trakeayı devamlı açık tutar arka yüzün yapısı özefagusun lokma yutarken genişlemesini kolaylaştırmaktadır. Trakea ve kocaman bronşların duvarlarında titrek tüylü epitel hücreleri ve goblet hücreleri bulunmaktadır. Silialar dalgalanma hareketleri yapmaktadır. Goblet hücreleri de müküs salgılamaktadırlar. Soluk alındığında soluk yöntemine giren başka maddeleri aşağıdan yukarı doğru davranış ettirerek dışarı çıkarılmasını imkânı sunan müküs salgısı ve siliaların hareketleridir.
Bronşlar: Bronşlar soluk borusunun 2 farklı dala sıyrılıp akciğere giren bölümüne denmektedir. Akciğerin bu giriş bölümüne hilus adı verilmektedir. Akciğerin sinirleri ve damarları da buradan girmekte ve çıkmaktadırlar. Sağ temel bronş dikeye yakın sol taraftaki bronş ise yataya yakın olacak şekilde eğim tarafından akciğerlere girmektedir. Bunun dışarısında sağ bronş sol bronşa yönelik daha az ve kalındır. Bu sebeple solukla giren başka maddelerin ve mikroorganizmaların sağ taraftaki bronşa girme ihtimali daha çoktur.
Akciğer: Göğüs boşluğunda bulunan sağ ve sol akciğerlerin arasındaki boşluğa mediasten denmektedir ve burada kalp ile akciğere giren çıkan damarlar bulunmaktadır. Sağ akciğer altında bulunan karaciğerin yukarıya gerçek itmesi sebebiyle sol akciğere yönelik daha yukarıda bulunmaktadır. Sol akciğerde kalbin baskısı sebebiyle sağ akciğere yönelik daha minik olmaktadır. Akciğere giren anne bronşlar birden fazla dallara bölünerek ağaç görünümü oluşturmaktadır.
