İnsanda Solunum Sistemi
İnsanda Solunum Sistemi, solunum sisteminin temelinde akciğerler yer almaktadır. Akciğer normal şartlar altında pembemsi bir renge sahiptir. Hava kirliliği, sigara ve benzeri sebeplerden dolayı zamanla kararmış olabilir. Solunum sistemi, kanda yer alan karbondioksit gazıyla oksijen gazının yer değiştirmesi sonucu oluşun bir sistemdir. Burun ve ağız yoluyla dışarıdan içeriye alınan havanın içinde bulunan oksijen başta yutak olmak üzere sırasıyla gırtlak ve soluk borusundan geçince akciğerlere ulaşır.
Akciğerlerde bronşçuk ya da bronşlardan geçerek alveollere ulaşır. Alveollerin iç bölgesinin nemli bir yapıya sahip olması solunum faaliyetini kolaylaştırmaktadır. Oksijen buradan kana geçer. Kan, oksijeni hücrelere taşır. Hücreler oksijeni kullanarak ortaya enerji çıkarırlar. Hücrelerde bulunan karbondioksit kan yoluyla tekrar alveollere gelmektedir. Kılcal damarlar içinde yer alan bu karbondioksitin çıkış yolu sırasıyla bronşçuk, bronşlar, soluk borusu, ardından gırtlak ve yutağı geçtikten sonra en son olarak ağız ya da burundan çıkmaktadır.
Solunum Sisteminde Yer Alan Organ ve Yapılar
İnsanda solunum sistemi gerçekleşirken kullanılan organ ya da yapılar: Yutak, gırtlak, burun ağız, akciğer, soluk borusu, bronşçuk ya da bronş ve alveollerdir.
Burun, solunum sisteminde dışarıyla bağlantılı olan bölgedir. Burun içinde yer alan kıllar ve nemli yapılı yüzeyi havanın içinde bulunan tozların tutulmasını sağlamaktadır.
Bunun yanında burun içindeki bu nemli yüzey ve burnumuzun anatomik yapısından kaynaklanan kıvrımlı yapısı soğuk havalarda, havanın olandan daha sıcak bir vaziyette akciğere ulaşması için yardımcı olmaktadır. Koku alma faaliyetini gerçekleştiren burnun en uç bölgelerinde yer alan sinirler yardımıyla bu işlemi gerçekleştirmektedir.
Yutak, ağız ve burun ile soluk ve yemek borusu arasındaki bağlantıyı kuran bölgedir. Tampon görevi görmektedir.
Soluk borusu, akciğer ile yutak arasında bulunan borudur. Başlangıç noktasını gırtlak oluşturmaktadır. Ayrıca soluk borusu, yutkunma esnasında küçük dil tarafından giriş bölgesi kapanır. İç kısmı nemli ve tüylü yapıya sahip olan soluk borusu, bu yapısı sayesinde ağızdan kaçan toz ve benzeri maddelerin aşağı gitmesini engelleyerek balgam ya da öksürük yoluyla vücuttan atılmasını sağlamaktadır.
Akciğerler, göğüs kafesinin iç bölgesinde yer alan yapıdır. Solunum sisteminin en önemli organlarının başında gelmektedir. Akciğerler Plevra ismindeki sağlam bir yapıya sahip olan zar tarafından çevrilir. Bu zar yapısı akciğerleri dışarıdan gelen darbe, basınç ve benzeri etkilere karşı korur. Akciğerler, lob adı verilen yapılara (Bölümlere) ayrılmıştır. Sağ akciğerde 3 lob bulunurken, sol akciğerde ise 2 lob bulunur. Bronşlar akciğerlere ulaştıktan sonra daha ince bir yapıya sahip dallara ayrılmaktadır. Bu ince dallara bronşçuk adı verilir. Bronşçuklar hava keseleri ile sonlanır. Bu hava keselerine ise alveol adı verilir. Alveoller akciğerlerin yüzey kısımlarının daha geniş yapıda olmasını sağlamaktadırlar. Daha geniş bir yapıya sahip olan akciğerlerde solunum daha kolay bir şekilde gerçekleşir. Havayla kan arasındaki gaz alışveriş işlemi de alveoller tarafından gerçekleşir.
Solunum faaliyeti kendiliğinden ağrısız, sessiz ve kolay bir şekilde gerçekleşir. Solunum sayısı bireyin yaşına göre değişiklik göstermektedir. Solunum sayısı bebeklerde dakikada 30-40, çocuklarda dakikada 20-30, yetişkin bireylerde ise dakikada 10-15 defa gerçekleşir. Bu sayının altında olduğu hissediliyorsa Uzman bir hekime başvurmakta fayda vardır. Oksijenin az olduğu bir ortamda bulunmak zamanla ciddi beyin hasarlarına sebep olabilir.
Bir kazazedeyle karşılaşma durumunda solunum yetmezliği olup olmadığını belirlemek gerekir. Bunun için de öncelikle nabzın attığının saptanması ve sürekliliği sağlanmak gerekmektedir. Ardından soluk yolu açılır ve sürekliliği sağlamak için gerekli bir şekle getirmek gerekmektir. Son olarak da solunum faaliyeti kontrol edilir ve uygun solunum ortamı sağlanmalıdır.
19.01.2024 02:39:48
İnsanda Solunum Sistemi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
